ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΑΣΧΑ ΚΥΡΙΟΥ

 Στην ενανθρώπηση και στο πασχάλιο θείο γεγονός του Θεανθρώπου συναντάμε ολόκληρο το χριστιανικό μυστήριο.

Η θεία του Κυρίου Ανάσταση σχεδόν πάντοτε γιορτάζεται στο μήνα Απρίλιο και μέσα στην άνοιξη. Ο Κύριλλος Αλεξανδρείας παραλληλίζει τον ανοιξιάτικο αέρα με το Άγιον  Πνεύμα και το άρωμα των λουλουδιών με το άρωμα των αρετών".

Πώς προσδιορίζεται το τριήμερο της ταφής του Κυρίου;

"Ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα και ο Υιός του ανθρώπου παραδοθήσεται... και αποκτενούσιν αυτόν και τη τρίτη ημέρα αναστήσεται" (Μαρκ. Ι, 32-34).

Ο Κύριος προλέγει στους μαθητές του τα θεία πάθη Του, αλλά και την τριήμερη ταφή και Ανάστασή Του.

Ο Κύριος σταυρώθηκε ώρα 12η μεσημβρινή της Αγίας και Μεγάλης Παρασκευής και αναστήθηκε τη νύκτα του Μ. Σαββάτου. Το ερώτημα είναι: Πώς υπολογίζεται το τριήμερο της ταφής του Κυρίου, πώς βγαίνει αυτή η τριήμερος στον τάφο παραμονή του Εσταυρωμένου;

Το τριήμερο της ταφής του Κυρίου καθορίζεται επί τη βάσει της Αγίας Γραφής. Σύμφωνα με αυτή όπου φως, ημέρα, και όπου σκότος, νύκτα.

Εκείνος που πρώτος κάνει λόγο για το τριήμερο της ταφής του Κυρίου είναι ο Ωριγένης. Γράφει λοιπόν ο Ωριγένης: Η Αγία και Μ. Παρασκευή διαιρείται σε δύο ημέρες και δύο νύκτες. Από το πρωί της Παρασκευής "μέχρις έκτης ώρας ως μια ολοτελής ημέρα εκτίθεται". Από "έκτης ήτοι δωδεκάτης μέχρις εννάτης, δηλ. τρεις το απόγευμα, σκότος, δηλ. μια νύκτα". "Σκότος γέγονε, καθότι πάθος τεράστιον και πένθος" κατά την ημέραν εκείνη... Από δε της εννάτης ώρας, ήτοι της 15ης απογευματινής, μέχρι της δύσεως του ηλίου, ημέρα δεύτερη. Μετά Παρασκευή βράδυ, δεύτερη νύκτα. Η Αγία και Μ. Παρασκευή λοιπόν έχει δυο ημέρες και δύο νύκτες. Στη συνέχεια έχομε το ημερονύκτιο του Μ. Σαββάτου. Ετσι υπολογίζονται οι "τρεις ημέραι και οι τρείς νύκτες".

Βέβαια ο αριθμός και η τάξη των ημερών εδώ διασπάται, γιατί η Αγία και Μ. Παρασκευή είναι ημέρα "εμβόλιμος", ημέρα και πάθους και πένθους, ώστε η φυσική τάξη να διασαλεύεται.

Γρηγόριος Νύσσης, και Θεοφύλακτος Βουλγαρίας και Ισίδωρος Πηλουσιώτης αναφέρονται στην τριήμερη ταφή του Κυρίου.

Γιατί "τριήμερος η προθεσμία του Κυρίου εν τω άδη;" Δηλ. γιατί ο Κύριος στον άδη παρέμεινε επί τριήμερο; Βέβαια είναι περιττό να πούμε πως η παντοδύναμη και αληθινή σοφία δεν έχει ανάγκη χρόνου. Ο Κύριος εν ριπή οφθαλμού θα κρίνει τον κόσμο κατά τη β' παρουσία.

Πολύ περισσότερο τώρα μπορούσε εν ριπή οφθαλμού "και τον μέγαν εν κακία νουν να εξαφανίση, και να φωτιστή το σκότος, να καταποθή το θνητόν υπό της ζωής, να μεταχωρήση το κακόν εις ανυπαρξίαν, καταργηθέντος του εσχάτου εχθρού, που είναι ο θάνατος. Και ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης ερωτά: "Μη βραδεία η χάρις;" Φυσικά όχι.

Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης διατυπώνοντας το ανωτέρω ερώτημα, απαντά με την αιτιολογία ότι το κακό ξεκινά από τον όφη, δηλ. το διάβολο, μετά εξαπατήθηκε η γυναίκα και από τη γυναίκα ο άνδρας. Αρα "δια τριών έσχε το κακόν την γένεσιν". Εδώ υπάρχει κάποια τάξη του αγαθού, προκειμένου να κατανοηθεί η εν τω κακώ τάξις. "Τρία βλέπω τα δοχεία του κακού". Το πρώτο δοχείο είναι εκείνο στο οποίο έγινε το κακό· το δεύτερο, είναι εκείνο στο οποίο μεταφέρθηκε, και τρίτο είναι εκείνο στο οποίο "μετά ταύτα επεγένετο". Επειδή λοιπόν στους τρεις αυτούς η κακία πλημμύρισε, χάρι αυτού ακολούθως μέσα σε τρεις ημέρες "η νόσος εξαφανίζεται" ώστε σε μια ημέρα οι άνδρες από τη νόσο να καθαρίζονται· κατά δε τη δεύτερη το γένος των γυναικών· κατά δε την τελευταία "έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος".

Επίσης η τριήμερη προθεσμία στον άδη του Κυρίου επιβεβαιώνει και τον αληθινό θάνατο του, ως ανθρώπου.

Ποιά ώρα της νύκτας του Μ. Σαββάτου αναστήθηκε ο Κύριος;

Κανείς των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας δεν γνωρίζει την ώρα της αναστάσεως του Κυρίου. Ο Ωριγένης γράφει πως το μεσονύκτιο είναι η ώρα, κατά την οποία ο Κύριος ανέστη εκ νεκρών. Όμως το μεσονύκτιο, κατά τον Ωριγένη, δηλώνει το αιφνίδιο και απροσδόκητο και φοβερό και είναι δηλωτικό της Β' Παρουσίας του Κυρίου. Κατά τον ιερό Χρυσόστομο η Ανάσταση έγινε κατά τη νύκτα του Σαββάτου.

Ο Γρηγόριος Νύσσης σημειώνει πως οι μυροφόρες γυναίκες όλες άκουσαν από τον άγγελον περί του Σωτήρος "ότι ηγέρθη, ουκ εστιν ώδε", χωρίς όμως να προσθέσει "το πότε;". Κανείς δεν μπορεί να επισημάνει την ώραν, "την πάσιν άγνωστον, πλην του αναστάντος Θεού".

Ο Θεοφύλακτος Βουλγαρίας ερωτά: "Ποιός γνωρίζει πότε ανέστη; Ουδείς, διότι, όπως ο καιρός της Β' Παρουσίας είναι άδηλος, έτσι και η ώρα της Αναστάσεως του Κυρίου άγνωστος".

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος "βοά", "οψέ Σαββάτων" αναστήθηκε ο Κύριος. Το "οψε Σαββάτων" δεν αναφέρεται στη νύκτα που ακολουθεί την δύση του ηλίου, αλλά "το βράδιον, της περαιωθείσης εβδομάδος δηλοί". Δηλ. η εβδομάδα περνά "μετά ταις δυσμαίς" του ηλίου κάθε ημέρας. Άρα μετά το τέλος της εβδομάδος και μετά τη δύση του ηλίου κατά το Μ. Σάββατο και αφού η νύκτα προχώρησεν ο Κύριος αναστήθηκε.

Στη συνέχεια ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης γράφει: "Αι μυροφόροι γυναίκες το μεν θαύμα έγνωσαν, την δε ώραν ουκ εδιδάχθησαν. Ότι μεν γάρ ηγέρθη, είπε προς αυτάς ο άγγελος· το δε πότε, τω ρήματι ου προσέθηκεν".

Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος παρατηρεί: "Σήμερα σωτηρία στον κόσμο, στον ορατό και στον αόρατο. Χριστός εκ νεκρών, συνεγείρεσθε· Χριστός εκ τάφων, ελευθερώθητε" από τα δεσμά της αμαρτίας". "Χριστός εκ νεκρών εγήγερται, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο".

Ο Αγιος Γρηγόριος Νύσσης σημειώνει: "Ο Χριστός με την Ανάσταση Του, συνανέστησε το σύμπαν και έγινε ζωή και ανάσταση, και ανατολή. Αυτό είναι το μυστήριο της ευσεβείας, που αναφέρεται στην ιστορία της Αποκαλύψεως.

Με τον Χριστό έχουμε τη ζωή της Βασιλείας Του, που είναι άλλη γέννηση, έτερος βίος, άλλο είδος ζωής, είναι η μεταστοιχείωση της φύσεως μας". Και ο άγιος επεξηγεί: "Εδώ με την πίστη κυοφορείται τόκος, με την αναγέννηση του Βαπτίσματος σε φως οδηγούμαστε, τροφός γίνεται η Εκκλησία, τροφή ο άρτος, πλήρωμα ηλικίας, η υψηλή πολιτεία, γάμος η συμβίωση της σοφίας, τέκνα οι ελπίδες, σπίτια η βασιλεία, πλούτος η απόλαυση του παραδείσου και αντί θανάτου, η αΐδιος ζωή".

Ο άγιος Πρόκλος γράφει: "Ο ουρανός καινός, που ο καταβάς ευλόγησε με την άνοδο· γη καινή, που ο Εκείνος στη φάτνη κατά σάρκα γεννήθηκε αγίασε· βίος καινός, που με γαλήνη γέμισε· ανθρωπότης καινή, που  μέσω του ύδατος καθάρισε και με το πυρ του αγίου Πνεύματος χώνευσε· ".

Για το "άγιον Πάσχα" γράφουν: Γρηγόριος Ναζιανζηνός: "Για μας η ημέρα αυτή είναι εορτή εορτών και πανήγυρις πανηγύρεων. Η εορτή αυτή διαφέρει όλων των άλλων, όσον αστέρας ηλίου. Η ημέρα αυτή είναι του μεγάλου φωτός αντίτυπος".

"Αυτή είναι η ημέρα που έκαμε ο Κύριος. Γιατί κατά την ημέρα αυτή ο Θεός δημιουργεί καινούργιο ουρανό, και γη καινούργια. Ποιό ουρανό; Το στερέωμα της πίστεως στο Χριστό. Ποιά γη; Την αγαθή καρδιά.

Ο Επιφάνιος Κύπρου σημειώνει: "Η εορτή του Πάσχα είναι πασών των εορτών υπερεόρτιος. Αύτη η εορτή πασών των εορτών κορυφή και ακρόπολις".

Δίκαια ο Αποστ. Παύλος γράφει: "Τα αρχαία παρήλθεν· Ιδού γέγονε τα πάντα καινά· ουρανός καινός, γη καινή, βίος καινός, ανθρωπότης καινή, θρησκεία καινή".

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει: Αμάρτησεν ο Αδάμ και πέθανε. Ο Χριστός δεν αμάρτησε αλλά πέθανε. Πρωτοφανές και παράδοξον πράγμα. Γιατί; Για να μπορέσει εκείνος που αμάρτησε και πέθανε να γλυτώσει από τον θάνατο, χάριν Εκείνου που δεν αμάρτησε, αλλά πέθανε. Χρωστούσε ο Αδάμ. Δεν είχε να πληρώσει και ήταν δέσμιος του διαβόλου. Δεν χρωστούσε τίποτα ο Χριστός, ήλθε, πλήρωσε με τον θάνατό του για να απολύση τον κρατούμενον. Και αλλού συνεχίζει: "Αυτό είναι το Πάσχα, η κοινή πανήγυρις όλων. Αιώνια εορτή Αγγέλων, και αθάνατη ζωή όλου του κόσμου και του θανάτου θανατηφόρος, και πηγή σωτηρίας και άφθαρτη απόλαυση και ιερή τελετή. "Τοιαύτη εστί η δημοτελής και θεοτελής εορτή του Πάσχα".

Με το θριαμβευτικό αυτό θείο γεγονός εναντίον του θανάτου, της φθοράς και της αμαρτίας αλλά και με τη συμμετοχή στη δόξα της αθανασίας, ας ψάλλουμε σήμερα όλοι μαζί τον αναστάσιμο ύμνο και παιάνα, Χριστός Ανέστη..." αυτώ η δόξα εις τους απέραντους αιώνας των αιώνων".

  Επιστροφή στή Σελίδα Μ. ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ - ΠΑΣΧΑ