Συχνότερες αιτίες χαμηλής όρασης

Η αίσθηση της όρασης, κορωνίδα των αισθήσεων απειλείται σε όλες τις ηλικίες. Διαταραχές στην όραση παρουσιάζουν περίπου 285 εκατοµµύρια ανθρώπων παγκοσμίως, εκ των οποίων τα 39 εκατοµµύρια είναι τυφλά.

Θα αρκούσε η αντιμετώπιση δύο µόνο αιτιών, όπως ο καταρράκτης και οι διαθλαστικές ανωμαλίες, προκειμένου τα 2/3 των ατόμων µε μειωμένη οπτική οξύτητα να αποκτήσουν και πάλι την όρασή τους.

Ειδικότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες οι συχνότερες αιτίες χαμηλής όρασης είναι:

•     Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδα 
• Το γλαύκωμα
• Οι αγγειακές παθήσεις του αμφιβληστροειδούς και κυρίως η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Ο καταρράκτη

 Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας

Ωχρά κηλίδα είναι το όνομα της περιοχής που βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς, δηλαδή των φωτοευαίσθητων νεύρων του οφθαλμού. Αυτή η περιοχή είναι υπεύθυνη για την οξεία κεντρική όραση και για το μεγαλύτερο μέρος της έγχρωμης όρασης.

Η εκφύλιση ωχράς κηλίδας  πλήττει κατά κανόνα άτομα άνω των 50 ετών. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την ηλικία, το οικογενειακό κληρονομικό ιστορικό, το κάπνισμα, τη διατροφή (έλλειψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων) και τον τρόπο ζωής (έκθεση ακτινοβολιών).

Υπάρχουν δύο μορφές:η υγρά με κύριο χαρακτηριστικό την γρήγορη εξέλιξη εντός εβδομάδων, και η ξηρά μορφή με χρόνια σταδιακή επιδείνωση και γήρανση της ωχράς κηλίδας.

Τα βασικότερα συμπτώματα στην εμφάνιση εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι:

· η δυσκολία στην ανάγνωση ή σε άλλη δραστηριότητα που απαιτεί οξεία όραση,

· η παραμόρφωση, όπου οι ευθείες γραμμές μπορεί να μοιάζουν κυματιστές ή καμπύλες,

· η αναγνώριση προσώπων γίνεται δύσκολη,

· τα σκοτεινά ή κενά σημεία εμφανίζονται στο κέντρο της όρασης,

· η μειωμένη νυχτερινή όραση και

· η περιορισμένη χρωματική ευαισθησία.

Αν και μπορεί προοδευτικά να μειώσει αρκετά την κεντρική όραση, δεν οδηγεί σε πλήρη τύφλωση.

Η πρόληψή της είναι χρόνια και έγκειται στην αποφυγή του καπνίσματος, μια υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, αποφυγή ακτινοβολιών και χρήση γυαλιών ηλίου και καπέλου.

Είναι βασικό να εξετάζετε τα μάτια και την ωχρά κηλίδα σας σε ένανοφθαλμίατρο με τακτική παρακολούθηση, τουλάχιστον  μία φορά το χρόνο μετά τα 50, ή σύμφωνα με τις συστάσεις του. Αν γίνειαντιληπτή κάποια ξαφνική αλλαγή στην όραση ή άλλα συμπτώματα, ο ασθενής θαπρέπει να επισκεφθεί αμέσως έναν οφθαλμίατρο (μέσα σε μία εβδομάδα). Ο έγκαιροςεντοπισμός και η άμεση παρέμβαση είναι κρίσιμα για τη σωτηρία της όρασης.

Γλαύκωμα

Υπάρχουν πολλές μορφές γλαυκώματος, αλλά ένας γενικός ορισμός είναι ότι πρόκειται για ομάδα παθήσεων  του οπτικού νεύρου που χαρακτηρίζονται από προοδευτική βλάβη του και απώλεια του οπτικού πεδίου, με κυριότερη αιτία την διαταραχή της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Αποτελεί τη δεύτερη αιτία τύφλωσης στις αναπτυγμένες χώρες.Το γλαύκωμα είναι μια ύπουλη ασθένεια, γιατί συνήθως δεν έχει συμπτώματα και όταν εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα (απώλεια όρασης), οι βλάβες είναι προχωρημένες και δυστυχώς μη αναστρέψιμες. Η απώλεια της όρασης ξεκινά με την περιφερική ή πλευρική όραση και καταλήγει σε πλήρη τύφλωση. Δεν  επηρεάζεται από την αρτηριακή πίεση, όπως πολλοί πιστεύουν.

Η πρόληψη γίνεται κυρίως με  την τακτική οφθαλμολογική εξέτασηκαι την παρακολούθηση της ενδοφθάλμιας πίεσης -ιδίως μετά τα 40 με ετήσια μέτρηση-ιδιαίτερα σε μύωπες, διαβητικούς, χρόνιους  χρήστες κορτιζόνης και κυρίως σε ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος.

Καταρράκτης

Καταρράκτης καλείται η σταδιακή και ανώδυνη απώλεια της διαφάνειας του φακού του οφθαλμού. Ο καταρράκτης αφορά στο 20% της ιάσιμης τυφλότητας διεθνώς.

Εκτός από τη μείωση της οπτικής οξύτητας προκαλεί και μείωση της χρωματικής αντίληψης,αίσθημα κούρασης των οφθαλμών, αίσθημα ξένου σώματος και αυξημένη δυσκολία την νύχτα.

Αντιμετωπίζεται μόνο χειρουργικά, με τη βοήθεια υπερήχων και τα τελευταία χρόνια με Laserκαι με αντικατάσταση του φακού του οφθαλμού. Λόγω της αλματώδους εξέλιξης της τεχνολογίας πλέον αντιμετωπίζεται σε πρωιμότερα στάδια, όταν προκαλεί δυσκολίες στην καθημερινότητά μας.

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Με την τεράστια εξάπλωση της μάστιγας του σακχαρώδους διαβήτη,η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αφορά πλέον το 20% των τυφλών.

Η διάρκεια του σακχαρώδους διαβήτη και η βαρύτητα και η διακύμανση της υπεργλυκαιμίας, αποτελούν τους μείζονες παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Οφείλεται στην προοδευτική καταστροφή των αγγείων του αμφιβληστροειδούς και στη σταδιακή μείωση της οπτικής οξύτητας.

Θα πρέπει να τονίσουμε πως η σωστή διαχείριση και πρόληψη της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας απαιτεί τη συστηματική ρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη και τη χρόνια παρακολούθηση τόσο από οφθαλμίατρο όσο και από διαβητολόγο από τα αρχικά στάδια της νόσου. Η θεραπεία της νόσου περιλαμβάνει την έγχυση φαρμάκων μέσα στον οφθαλμό, Laser ή ακόμα και την χειρουργική αντιμετώπισή της.

ΖΑΧΑΡΙΟΥΔΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α΄

  Επιστροφή στή Σελίδα ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ