Αρτηριακή Υπέρταση

Η υπέρταση είναι μια παγκόσμια επιδημία που εκτείνεται τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 1.5 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παρουσιάζουν αρτηριακή υπέρταση.

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι οι υπερτασικοί είναι περισσότεροι από 2.5 εκατομμύρια. Στις ηλικίες όμως πάνω από τα 60 χρόνια οι υπερτασικοί ξεπερνούν το 50%.

Ποια είναι τα επακόλουθα της αρρύθμιστης αρτηριακής πίεσης

Είναι η σημαντικότερη αιτία καρδιαγγειακών νοσημάτων, τα οποία ευθύνονται για το 40% των θανάτων.

Η σχέση μεταξύ αρτηριακής υπέρτασης και κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι συνεχής και ανεξάρτητη από την ύπαρξη και άλλων κινδύνων όπως σακχαρώδης διαβήτης, δυσλιπιδαιμία, παχυσαρκία, κάπνισμα.

Όση υψηλότερη είναι η πίεση τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για πρόκληση εγκεφαλικών, καρδιακών προσβολών, καθώς και καρδιακής και νεφρικής ανεπάρκειας.

Γνώρισε την Πίεσή σου

Η υψηλή αρτηριακή πίεση ονομάζεται υπέρταση.

Για να μπορέσει το αίμα να φθάσει σε όλα τα όργανα πρέπει να υπάρχει κάποια πίεση στις αρτηρίες μας.

Κάθε φορά που κτυπά η καρδιά μας αντλεί αίμα όπου δια μέσου των αρτηριών μας το φέρνει σε όλους  τους  ιστούς για να τραφούν.

Η δύναμη που ασκείται πάνω στα τοιχώματα των αρτηριών μας κατά τη ροή του αίματος ονομάζεται αρτηριακή πίεση.

Η συστολική πίεση εμφανίζεται μετά από τον καρδιακό κτύπο και είναι η υψηλότερη πίεση που βρίσκομε όταν την μετρούμε.

Η χαμηλότερη πίεση ή διαστολική πίεση, είναι η πίεση που ασκείται στις αρτηρίες ανάμεσα στους καρδιακούς κτύπους.

Γενικοί κανόνες για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης

• Ηρεμήστε για 5 λεπτά πριν από την μέτρηση σε καθιστή θέση.
• Αποφύγετε να καπνίσετε και να πιείτε καφέ τουλάχιστον 30 λεπτά πριν από την μέτρηση.
• Χρησιμοποιείστε την κατάλληλη περιχειρίδα.
• Χρησιμοποιείστε μια συσκευή που έχετε προηγουμένως ελέγξει.
• Πρέπει να γίνουν δύο ή περισσότερες μετρήσεις, με απόσταση τουλάχιστον δυο λεπτών μεταξύ τους.

Μέτρηση της πίεσης στο σπίτι

Είναι σημαντική στην παρακολούθηση της πορείας του ασθενούς. Η αυτομέτρηση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να ωφελήσει τους ασθενείς γιατί τους παρέχει πληροφορίες σχετικά με την ανταπόκριση στην αντιυπερτασική αγωγή.

Η ακρίβεια των συσκευών κατ’οίκον  μέτρησης είναι ακριβείς αλλά θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά.

Η εκχώρηση στον ασθενή της ευθύνης ελέγχου της αρτηριακής του πίεσης αποτελεί, πιθανόν, την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση.

Εργαστηριακός έλεγχος

Βασικός έλεγχος όχι πολλές περιττές εξετάσεις

Συνήθεις εξετάσεις:

Γλυκόζη πλάσματος (κατά προτίμηση σε νηστεία)

Προφίλ λιπιδίων (HDL, LDL, τριγλυκερίδια)

Ηλεκτροκαρδιογράφημα

Κρεατινίνη ορού

Κάλιο ορού

Αιμοσφαιρίνη και αιματοκρίτης

Ανάλυση ούρων

Ασβέστιο ορού

Ο εκτεταμένος εργαστηριακός έλεγχος είναι πεδίο των ειδικών.

       Ταξινόμηση Αρτηριακής Πίεσης

Αρτηριακή Πίεση	ΣΑΠ mmHg		ΔΑΠ mm Hg
Ιδανική	<120	&	<80
Φυσιολογική	120 - 129	ή	80 - 84
Υψηλή Φυσιολόγική   Υπέρταση Σταδίου 1	130 - 139   140 - 159	ή   ή	85-89   90 - 99
Υπέρταση Σταδίου 2	160-179	ή	100-109

Υπέρταση Σταδίου 3             > 180                    ή              >110     

ΣΑΠ: συστολική αρτηριακή πίεση

ΔΑΠ: διαστολική αρτηριακή πίεση.

Στόχοι θεραπείας

•         Μέγιστη δυνατή μείωση της θνητότητας από καρδιαγγειακά και νεφρικά νοσήματα.

•         Μείωση της αρτηριακής πιέσεως (ΑΠ) σε επίπεδα  μικρότερα από 140/90 mmHg ή ΑΠ <130/80 mmHg σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή χρόνια νεφρική νόσο.

•         Η μείωση της ΑΠ σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα σε όλους τους υπερτασικούς ασθενείς είναι επιθυμητή, εφόσον είναι ανεκτή.

•         Ιδιαίτερη προσπάθεια να επιτευχθεί ρύθμιση της ΣΑΠ ιδίως στα άτομα >50 ετών.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΕΩΣ

    ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ:

Εάν γίνουν κατανοητές οι διαιτητικές συμβουλές είναι σε θέση να μειώσουν αποτελεσματικά την αρτηριακή πίεση, καθώς και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

·         Διακοπή καπνίσματος

·         Ελάττωση του σωματικού βάρους

·         Σωματική άσκηση                                                             

·         Περιορισμός της πρόσληψης νατρίου

·         Περιορισμός της χρήσης αλκοόλ

·         Επαρκής πρόσληψη καλίου και ασβεστίου

·         Ελάττωση του stress

Εφόσον τα μέτρα που προαναφέρθηκαν δεν ρυθμίσουν την υπέρταση, τότε θα πρέπει απαραίτητα να χορηγηθούν τα κατάλληλα φάρμακα.

Συχνά είναι απαραίτητο να χορηγηθούν περισσότερα από ένα φάρμακα.

Η ρύθμιση της υπέρτασης στα φυσιολογικά επίπεδα επιφέρει σημαντικά οφέλη στην υγεία.

Επιλογή αντιυπερτασικών φαρμάκων

•         Τα οφέλη της αντιυπερτασικής αγωγής οφείλονται στην ίδια τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.

•         Υπάρχουν στοιχεία ότι συγκεκριμένες φαρμακευτικές κατηγορίες μπορεί να διαφέρουν ως προς κάποια δράση ή σε ορισμένες ομάδες ασθενών.

•         Τα φάρμακα δεν είναι ισοδύναμα σε ό,τι αφορά τις ανεπιθύμητες ενέργειες.

Για την επίτευξη του στόχου της αρτηριακής πίεσης είναι ανάγκη να χρησιμοποιούνται δύο ή περισσότερα φάρμακα σε συνδυασμό,

Κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων

• Διουρητικά
• β-αποκλειστές
• α-ΜΕΑ
• Αποκλειστές υποδοχέων AT1
• Ανταγωνιστές Ca
• Α 1αποκλειστές

Τρόπος χορήγησης Αντιϋπερτασικών

 

• Δια βίου
• Δεν διακόπτουμε όταν η ΑΠ επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα

 

• Καθημερινά

                        Όχι όταν μετρήσουμε την ΑΠ και είναι υψηλή

                        Όχι όταν αισθάνεται άσχημα

 

• Μια φορά την ημέρα (Πρωί)

Πως γίνεται η παρακολούθηση των υπερτασικών

 

Επισκέψεις ανά 6-8 εβδομάδες μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος της ΑΠ.

Σε σοβαρή υπέρταση ή σε συνύπαρξη άλλων παθήσεων πιο συχνή παρακολούθηση.

Μέτρηση κρεατινίνης & καλίου ορού 1-2 φορές το χρόνο.

Αφού σταθεροποιηθεί η ΑΠ επισκέψεις ανά 3 με 6 μήνες.

Σε υπερτασικούς άτομα η μείωση της συστολικής αρτηριακής πιέσεως (ΣΑΠ) κατά 12 mmHg για 10 χρόνια θα προλάβει 1 θάνατο σε κάθε 11 θεραπευμένους ασθενείς.

 Προσοχή και στους άλλους συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου

Διότι επιταχύνουν τις βλάβες που προκαλεί η υπέρταση στα αγγεία και την καρδιά. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό να ελέγχουμε και να ρυθμίζουμε όλους αυτούς τους παράγοντες ταυτόχρονα.

•         Κάπνισμα

•         Δυσλιπιδαιμία

•         Διαβήτης ή Διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη

•         Παχυσαρκία (BMI > 30Kg/m2)

•         Απουσία φυσικής άσκησης

•         Μικροαλβουμινουρία ή GFR <60 ml/min

•         Ηλικία(> 55 Α, >65 Γ)

•         Οικογενειακό ιστορικό πρόωρης στεφανιαίας νόσου (Α< 55 , Γ< 65)

ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

Ασθενείς με πολύ υψηλές τιμές ΑΠ και οξεία βλάβη σε όργανα στόχους

 

 

➤  Ασθενείς με σοβαρή Υπέρταση μπορεί να αντιπροσωπεύουν μέχρι και το 25% των ασθενών που επισκέπτονται το τμήμα επειγόντων περιστατικών.

➤  Συνήθως παρουσιάζουν:

⧫  Έντονη κεφαλαλγία

⧫  Αίσθημα ‘Δύσπνοιας’

⧫  Επίσταξη

⧫  Έντονο άγχος

⧫  Δυστυχώς, ο όρος ‘επείγον’ έχει οδηγήσει σε επιθετική αντιμετώπιση πολλών ασθενών με σοβαρή, αλλά ανεπίπλεκτη υπέρταση. 

⧫  Ταχεία μείωση της ΑΠ με επιθετικές δόσεις ενδοφλεβίων ή από του στόματος φαρμάκων πιθανόν να επιδεινώσει νεφρική, εγκεφαλική ή στεφανιαία  λειτουργία

⧫  Μπορούν να οδηγήσουν σε επικίνδυνες παρενέργειες που οφείλονται σε υπόταση, μερικές φορές μάλιστα μετά την απομάκρυνση του ασθενούς από το ιατρείο.  

Απαγορεύεται η χρήση ταχείας δράσης φαρμάκων, ιδίως υπογλωσσίως. 

Να θυμάστε ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση δεν προκαλεί συμπτώματα.

Η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να προσθέσει  περισσότερα χρόνια και καλύτερη ποιότητα ζωής.    

                                                                                        

Γεώργιος Βρέντζος

       Παθολόγος

Διευθυντής ΕΣΥ  Πα.Γ.ΝΗ

  Επιστροφή στή Σελίδα ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ