Οδοιπορικό εις την Ιεράν Μονήν Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Ανωπόλεως, Ηρακλείου

 Ο προσκυνητής αναβαίνοντας  τόν δρόμον προς την Μονήν, αναπαύεται, αναπαυόταν, με την είσοδον του εις τον έσω χώρο τής Μονής.

Η είσοδος στο νέο τμήμα της Ι.Μ. Αγίου Ιωάννου Θεολόγου μπορεί να γίνει εισερχόμενος από την παλαιά είσοδο, ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια δια μέσου μιας μικρής πόρτας και εισέρχεται στο πρώτο επίπεδο του νέου τμήματος, ή από την νέαν είσοδον την πετρόκτιστην η οποία είναι βόρεια τής μονής, και δια την οποίαν θα γράψωμε παρακάτω .

Εκεί μπορεί κανείς να δει αριστερά του το παρεκκλήσιο των Γενέθλιον της Θεοτόκου,
Μικρό παρεκκλήσιον , διαστάσεων  7χ4 μέτρα, πετρόκτιστο, με ρυθμό ..σταυροειδές  εγγεγραμμένο με τρούλο, μολυβδοσκέπαστο, με τον υπέροχο περιξ  αυτού κήπο όπου υπάρχουν πάρα πολλά αρωματικά φυτά, στο χώρο αυτό θα νιώσει μια πανδαισία αρωμάτων, στη δεξιά του πλευρά απλώνεται ένας υπέροχο κήπο από γκαζόν με διάφορους πέτρινους διαδρόμους όπου  περιστοιχίζονται από πολλά καλλωπιστικά φυτά και δέντρα, συνδυασμός χρωμάτων και αρωμάτων.  

Η κύρια όμως είσοδος του νέου τμήματος, όπως αναφέραμε παραπάνω,  δεν είναι αυτή, η πλευρά αυτή  κατά κύριο λόγο ήταν το σημείο πρόσβασης του επισκέπτη που έκανε περιήγηση στους χώρους της μονής αρχομένης αυτής από την παλαιά είσοδο όπου επισκέπτονταν πρώτα τον παλαιό μικρό ναό όπως επίσης και  από τους μοναχούς της μονής κινούμενοι εσωτερικός στην μονή.  

Η κύρια είσοδος γίνεται από το βόριο τμήμα και την νέα είσοδο της μονής με την βαριά επιβλητική πόρτα, ιδιαίτερης μοναδικής κατασκευής με σίδερο και ξύλο, και τμήματα  σιδήρων πλαγίως σχηματίζουν ένα σχέδιο υπέροχο, η οποία έχει στερεωθεί με χειροποίητους μεγάλους μεντεσέδες, καθώς το βάρος της υπερβαίνει τά 300 κιλά.

Σφραγίζεται με μία μεγάλη χειροποίητη κλειδαριά, όπως οι παλαιές, με ένα μεγάλο κλειδί μήκους 50 εκατοστών .

Εις αυτήν έχουν τοποθετηθεί δύο μεγάλοι επιβλητικοί σταυροί μπρούτζινοι, βάρους έκαστος περίπου 20 κιλών καί διάφορα σχέδια μπρούτζινα ..

Η θύρα αυτή δίφυλλη  σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε στον χώρο της μονής, αφιλοκερδώς από προσκυνητήν .

  Αμέσως μετά την είσοδο του ο επισκέπτης δεξιά του θα συναντήσει το παρεκκλήσιο :Της Τιμίας Ζώνης τής ΠΑΝΑΓΙΑΣ, και του Αγίου Ιωσήφ τού μνήστορος, πετρόκτιστο και αυτό, τών ιδίων διαστάσεων με το προηγούμενο, και με ρυθμό, δίκογχο.

   Δίκογχος είναι ο ρυθμός  ναού με μία αγίαΤράπεζα και δύο προθέσεις.

Δεν υπάρχει κανένας ναός είς τη ορθοδοξίαν, την εκκλησία μας να λειτουργήται μ’ αυτό τον ρυθμόν ,  αλλά μερικοί μόνο τα ερείπια, εναπομείναντα, είτε με τον πανδαμάτορα χρόνον , είτε από την μανία των φθονερών ανθρώπων  και εχθρών της πίστεώς μας .

  Προχωρώντας λίγο ακόμα, δεξιά του θα συναντήσει την ράμπα όπου χρησιμοποιείτε κατά κύριο λόγο για να ανέβουν με αυτοκίνητο άτομα με κινητικά προβλήματα (να σημειώσουμε εδώ ότι σχεδιάζονταν και ήταν ένα βήμα πριν την υλοποίηση του η κατασκευή ράμπας ασανσέρ όπου δυστυχώς δεν είχε προλάβει να υλοποιηθεί μέχρι την 1/3/2009 ).

  Δίπλα ακριβώς υπάρχει η μεγάλη πέτρινη σκάλα και ακριβώς μπροστά σου απλωνόταν αυτός ο υπέροχος κήπος με το γκαζόν και τα διάφορα καλλωπιστικά φυτά όπου στο βάθος αυτού έβλεπε ο επισκέπτης το εκκλησάκι των Γενέθλιον της Θεοτόκου.

 Φυσικά αμέσως μετά την είσοδο ο επισκέπτης έχει μπροστά του τον μεγαλοπρεπή νέο ιερό ναό ·

 ανεβαίνοντας είτε τα σκαλοπάτια είτε την ράμπα φτάνει πλέον στην πέτρινη αυλή του ναού, μπροστά μας απλώνεται με μια ιδιαίτερη απλότητα αλλά συνάμα μεγαλοπρέπεια η είσοδος του ναού.

   Λίγα μέτρα πριν είναι η ημιτελής φιάλη, ο χώρος δηλαδή όπου μετά την ολοκλήρωση του, κάθε 1^η του μήνα θα γινόταν ο αγιασμός, Ως ΣΥΝΗΘΊΖΕΤΑΙ Εις Τίς ΜΟΝΈς .

   Δίπλα από την φιάλη στέκει αγέρωχο το καμπαναριό με δύο πατώματα, στο πρώτο πάτωμα ανεβαίνοντας από την πέτρινη σκάλα θα συναντήσει ο επισκέπτης ένα υπέροχο σύστημα κρούσης καμπανών, ένα πληκτρολόγιο που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στο χώρο της μονής που με την βοήθεια συρματόσχοινων και δια μέσου μιας κατασκευής (οδηγός ) έρχονται από τον επάνω όροφο τα οποία είναι συνδεδεμένα έκαστο με μία καμπάνα (18  καμπάνες), όλα αυτά καταλήγουν στο πληκτρολόγιο όπου μπορεί ο μοναχός που έχει αυτό το διακόνημα, να κρούει τις καμπάνες με ένα υπέροχο ρυθμό. Δίπλα από το καμπαναριό υπήρχε ο χώρος που άναβε ο κάθε πιστός το κεράκι του.

  Η κατασκευή καμπανών, το μέγεθος καί βάρος τους, δεν ήσαν τυχαία, αλλά, συνεργάσθησαν, κατόπιν της ευλογίας διά την κατασκευήν, ο κατασκευαστής, και ένας διδάσκαλος βυζαντινής μουσικής, δια να έχουν την αρμονία, και να μπορεί, ό κωδωνοκρούστης,  να κρούει τίς καμπάνες, αναλόγως του ήχου τής εβδομάδος, και όπως ψάλλονται διάφορα τροπάρια, π.χ. το  
Τη  Υπερμάχῳ..  το …Χριστός  Ανέστη…Το ΘΕΟΤΟΚΕ ΠΑΡΘΕΝΕ …κτλ..

Οι καμπάνες 18 είς αριθμόν, έχουν βάρος από 18 κιλά η μικρότερη μέρχι 840 η μεγαλύτερη .

   Στο ίδιο βέβαια επίπεδο δεξιά βλέπουμε το παρεκκλήσιο ρυθμού Ροτόντας διαμέτρου 7 μετρ. , τιμόμενον είς την μνήμην: των αγίων  Τών έν Κρήτη δέκα αγίων Ιεραρχών, και τών έν Κρήτη πάντων τών Αγίων τών ευσεβώς ζησάντων  και τον Θεόν ευαρεστησάντων. Με τον δικό του ιδιαίτερο κήπο, με πολλά καλλωπίστηκα φυτά γκαζόν αλλά και δύο σταυρούς ο ένας σχηματισμένος με αρωματικά φυτά και ο άλλος επικλινές σχηματισμένος με πέτρες και διάφορα φυτά στο εσωτερικό του.

   Λίγα μέτρα παραπέρα από το παρεκκλήσι βλέπει από κοντά πλέον τον αγέρωχο πύργο, η χρήση του πέρα από την επιβλητική ομορφιά του θα είχε πολλές εποικοδομητικές για τον επισκέπτη χρήσεις.

Εις αυτόν υπάρχει είς τον τελευταίον του όροφον παρεκκλήσιον.  Διά τον αγέρωχον και υπέροχον πύργον, μοναδικόν εν Κρήτη  θα γίνη ιδιαίτερη μνεία και αναφορά.

 
   Ανατολικά  και δεξιά από τον κυρίως ναό βλέπουμε το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, των ιδίων διαστάσεων, με  ρυθμό σταυρεπίστεγον..

  Φυσικά όλη η διαδρομή περιλαμβάνει κήπους με πάρα πολλά φυτά και ένα υπέροχο τοιχίο με την επιβλητική καμάρα του. Στο σημείο αυτό να πούμε ότι περιμετρικά του ναού έχουν δημιουργηθεί προσκυνητάρια, 24 εις αριθμόν, με εντοιχισμένα πέτρινα βιβλία όπου πάνω σε αυτά έχουν χαραχτεί χειροποίητα οι χαιρετισμοί της Υπεραγίας Θεοτόκου και του Αγίου Ιωάννου Θεολόγου.

Κάθε βιβλίο, καί από ένα οίκο τών χαιρετισμών, έργο μοναδικό και ανεπανάλειπτο .

   Πλέον ας κάνουμε την είσοδο μας στον ναό,

και θα αφιερώσουμε, ξεχωριστό κείμενο αναφορά  δια την περιήγηση του ναού, με τόσους συμβολισμούς και στοιχεία.

 Η πρώτη μας είσοδος θα είναι στον Νάρθηκα του ναού, από την δεξιά μας πλευρά υπάρχει ένα εσωτερικό παρεκκλήσι Τής Ζωοδόχου Πηγής, ως Βαπτιστήριον,
και από την αριστερά παρεκκλήσιον του  Αγίου Νεκταρίου,
και τα δύο αυτά ενσωματωμένα με τον κυρίως ναόν, προσδίδουν μία ιδιαίτερην χάριν και αρχιτεκτονικήν ομορφιά.

  Το επόμενο μας βήμα είναι η είσοδο μας στην Λιτή, όπου στον χώρο αυτό πραγματοποιούνται οι ακολουθίες της Λιτής, με μεγάλες κολώνες ψηφιδωτές, όπου στηρίζουν τον τρούλον της Λιτής με τα υπέροχα πέτρινα σκαλιστά παράθυρα περιμετρικά αυτού.

Καθώς συνεχίζουμε την πορεία μας προς των κυρίως ναό, θα περάσουμε κάτω από το μεγάλο τόξο, όπου ουσιαστικά είναι το νοητό διαχωριστικό της Λιτής με τον Κυρίως ναόν.

Με τον μπρούτζινο πολυέλαιο να περιστοιχίζεται από ένα μοναδικής ομορφιάς χορό.
Δεξιά και αριστερά του κέντρου βλέπει κανείς τις τέσσερις μαρμάρινες κολώνες τον δεσποτικό θρόνο, και μπροστά του απλώνεται ένα μοναδικής ομορφιάς καμπυλωτό μαρμάρινο τέμπλο, ακόμα και οι εικόνες είναι καμπυλωτές, ο σολέας και έπειτα  γίνεται η είσοδος προς το ιερόν,
με την βόριαν και νοτίαν είσοδο, βοηθητικές, και από την Ωραίαν, Βασιλικήν Πύλην, με το υπέροχο μαρμάρινο πρωτοχριστιανικό σκέπασμα .

Φυσικά στο εσωτερικό του ιερού υπάρχει η μαρμάρινη αγία τράπεζα με κιβώριο, είχε αρχίσει η αγιογράφηση  εις τά τμήματα του ιερού βήματος.
Να πούμε βέβαια ότι από την πρώτη είσοδο μας στον ναό, ο επισκέπτης θα δει ένα υπέροχο και μοναδικό σε σχεδιασμό δάπεδο, από μάρμαρο με διάφορα χρώματα και σχέδια να εξελίσσονται σε κάθε τμήμα του ναού, όπως επίσης και διάφορες ψηφιδωτές παραστάσεις.
Τίποτα από τα ελάχιστα που περιγράψαμε δεν είναι τυχαίο, τα πάντα έχουν συμβολισμό, είναι αδύνατον όμως όλους αυτούς τους συμβολισμούς να τους αναλύσουμε μέσα σε ένα και μόνο κείμενο, ίσως σε άλλο χρόνο να μπορέσουμε να πούμε αναλυτικά όλους αυτούς τους συμβολισμούς που απορρέουν μέσα από την ορθοδοξία μας μέσα από το Ευαγγέλιο.

   Να σημειώσουμε όμως εδώ ότι το μεγαλύτερο τμήμα του ναού έχει και υπόγειο χώρο, χώρος που είχε σχεδιαστεί να λειτουργήσει προς όφελος των επισκεπτών, πχ χώρος ομιλιών  συνάξεων κ.α.
Επίσης  η οροφή της εκκλησίας έχει επτά τρούλους, πάνω σε κάθε τρούλο υπήρχε και ένας ξύλινος σταυρός μεγέθους αναλόγου με το μέγεθος του τρούλου, από 80 εκατοστά  έως  2.50 μ., με τον κεντρικό τρούλο να έχει βέβαια τον μεγαλύτερο σταυρό.
 Όλη η οροφή από τους τρούλους τα τοξωτά σημεία μέχρι και τα ελάχιστα επίπεδα τμήματα της οροφής του ναού, ήταν επικαλυμμένα με φύλο μολύβι (μολυβδοσκέπαστη), πρωτότυπης για τα δεδομένα της Κρήτης τεχνικής όχι όμως για το Άγιο Όρος, που εκεί η πλειονότητα τον εκκλησιών έχουν επικάλυψη φύλου από μολύβι.
Δυστυχώς σήμερα ο επισκέπτης δεν θα μπορέσει να δει όλα αυτά τα ελάχιστα που προσπαθήσαμε να περιγράψουμε παραπάνω, σήμερα η κατάσταση δεν είναι αυτή, υπάρχουν μεγάλες αλλαγές άλλες λόγω φθοράς του χρόνου από την ανύπαρκτη συντήρηση, και άλλες από ανθρώπινο χέρι.
 Το μολύβι έχει αφαιρεθεί, βάρους περισσότερο από 43.250 κιλά, μεγαλύτερη όμως απορία δημιουργεί το γεγονός ότι από τους τρούλους έχουν αφαιρεθεί και οι σταυροί.
Ίσως είναι η μοναδική ορθόδοξη εκκλησία στον κόσμο, στην Κρήτη σίγουρα που δεν φέρει στην οροφή σταυρό, δεν είναι άραγε λόγος να απορήσει κανείς;
Οι υπέροχοι κήποι με μια πανδαισία χρωμάτων και αρωμάτων έχουν καταστραφεί.

Στον παλαιό ναό έχει αφαιρεθεί  το κιβώριο  από φιλντίσι της αγίας τράπεζας, ακόμα όμως έχει αφαιρεθεί και ο  σταυρός  μπροστά από την αγία τράπεζα του παλαιού ναού.
Είναι άξιο απορίας η φθίνουσα πορεία της μονής, αλλά βλέπουμε ότι δεν υπάρχει καμία πρόθεση όχι αποπεράτωσης ως όφειλαν οι επόμενοι αλλά ούτε καν συντήρησης των υπαρχόντων υποδομών.  
Η πάλε ποτέ ακμάζουσα πνευματικά Ι.Μ. από το 2009 έχει επέλθει σε παρακμή….. είναι το συμπέρασμα που το ίδιο το έργο σου λέει.

Το παραπάνω άρθρο έρχεται να συμπληρώσει το αφιέρωμα που ξεκίνησε με αφορμή την εορτή του Αγίου Ιωάννου Θεολόγου, αλλά λόγω των εξελίξεων στη χώρα μας καθυστέρησε να αναρτηθεί, δίνοντας προτεραιότητα σε άλλα θέματα.
Όμως όπως είχαμε υποσχεθεί δεν ξεχάσαμε και δεν ξεχνάμε την προσπάθεια και το έργο ζωής που έγινε στο χώρο αυτό……..

Ας έχωμε όλοι την ευλογία του μαθητού της αγάπης… του Μαθητού Εκείνου…..

Με εκτίμηση
το Δ.Σ.

  Επιστροφη στην Σελιδα ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ